Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nasıl Alınır, Nedir, Davaları Nelerdir?

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nedir?

Mirasçılık belgesi, diğer adıyla veraset ilamı, ölenin (miras bırakanın) mirasçılarını, her bir mirasçının miras payıyla birlikte gösteren resmi belgeye denir.

Mirasa konu mal varlığının mirasçılar tarafından üzerinde tasarrufta bulunulabilmesi, miras bırakandan geçen hakların kullanılması; örneğin ölenin bankadaki parasının çekilmesi veya taşınmazının üzerinde tapuda işlem yapılması için, mirasçıların elinde mirasçılık belgelerinin olması ve bu belgeyi belgesini ibraz etmeleri gerekir.

Veraset ilamı konusu, Medeni Kanunun 598. maddesinde düzenlenmiştir.

Mirasçılık Belgesi Nasıl, Nereden Alınır, Alma/Çıkarma Süresi Nedir?

Yasal mirasçıların mirasçılık belgesi isteminde bulunabilmesi için, herhangi bir bekleme süresi bulunmamaktadır.

Atanmış mirasçıların veraset belgesi alması için ise, mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufa mirasçılar veya başka vasiyet alacaklıları tarafından kendilerine bildirilmesinden başlayarak bir ay içinde itiraz edilmemiş olması koşulu bulunmaktadır.

Atanmış mirasçıların bu şekilde mirasçılık belgesi almış olması, ölüme bağlı tasarrufun iptaline dair dava hakkını ortadan kaldırmaz.

Veraset ilamı, Sulh Hukuk Mahkemesinden veya noterliklerden mirasçının kendisi bizzat başvurusuyla veya kendisi başvurmaksızın avukatının başvurusu yoluyla alınabilmektedir.

Mirasçılık belgesi istemi, çekişmesiz yargı işlerinden olduğu için, alınması için Sulh Hukuk Mahkemesine başvuru dilekçesinde hasım gösterilmez. Yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesi veya mirasçının yerleşim yeri mahkemesidir.

Mirasçılık belgesi çıkarmak için, mirasçıların tümünün birlikte başvurması gerekmez, her bir mirasçı birbirinden bağımsız olarak başvurabilir ve belgeyi alabilir.

Veraset ilamını, mirasçılar haricinde, miras bırakanın alacaklıları da alabilirler. Miras bırakanın alacaklılarına bu hakkın tanınmasının amacı, alacaklarının temininin sağlayabilmek amacıyla, mirasçıların tespitini yapmaktır. Ancak, miras bırakanın alacaklısının mirasçılık belgesi isteyebilmesi için, bir icra takibinin mevcut olması ve icra müdürlüğünce yetki verilmiş olması gerekir.

Noterliklerden alınması durumunda, aynı günde; Sulh Hukuk Mahkemesinden alınması durumunda ise, birkaç günde alınabilmektedir.

Veraset İlamının Noterden Alınması

Mirasçılık belgesi, noterliklere mirasçının şahsen veya avukatı aracılığıyla başvurması üzerine, noterliklerce de düzenlenmekte ve noterden alınabilmektedir.

Eğer mirasçılardan en az birisi yabancı uyruklu ise (Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı değilse), başvuran kişi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olsa bile, belge noter tarafından düzenlenemez. Böyle bir durumun varlığında, veraset ilamının mutlaka Sulh Hukuk Mahkemesine başvurarak alınması gerekir.

İlgili nüfus kayıtlarının yeterince açık olmadığı, bundan dolayı miras bırakan ile soy bağının veya yasal mirasçılığın sistemdeki nüfus kayıtları aracılığıyla tespit edilemediği durumlarda da, belge noter tarafından düzenlenemez. Böyle bir durumun varlığında, mutlaka Sulh Hukuk Mahkemesine başvurularak alınması gerekir.

Veraset İlamı Sorgulama

Veraset ilamı, e-devlet üzerinden de https://www.turkiye.gov.tr/adalet-veraset-ilami-sorgulama linki üzerinden sorgulanabilmektedir. Bu sorgulamanın yapılabilmesi için, e-devlete giriş yapılması ve ilgili ekranda miras bırakanın TC Kimlik Numarasının girilmesi gerekmektedir.

Mirasçılık Belgesinin İptali Davası

Hukuki açıdan aksi ispatlanmadığı sürece, veraset ilamında, mirasçılar ve pay oranları belirtilmektedir. Bu şekilde miras, belgede adı geçen mirasçılar arasında kanuna uygun bir şekilde paylaştırılabilir.

Veraset ilamının geçersizliği, her zaman ileri sürülebilir.

Mirasçılık belgesinde mirasçılar ve miras payları hakkında hata yapılmış, olması gereken hususlar gözetilmemiş (örneğin atanmış mirasçılar varsa bunlardan dolayı hata yapılmış, pay oranları hatalı gösterilmiş, nüfus kayıtlarındaki hatadan dolayı yasal mirasçılarda hata yapılmış, mirası reddeden mirasçıların varlığı sebebiyle hata yapılmış olabilir) olabilir. Bu tip hataların tespiti, düzeltilmesi, hatalı şekilde düzenlenmiş olan belgenin iptali, yeniden ve doğru şekilde belgenin düzenlenmesi amacıyla açılan davaya, Mirasçılık Belgesinin İptali Davası denir.

Mirasçılık belgesinin iptali davası, çekişmeli bir davadır, hasımsız olarak açılamaz. Düzenlenmiş olan belgenin geçersizliği öne sürüleceği için ve belgenin iptali halinde hukuksal durumlarının etkilenmesi söz konusu olabileceğinden, açılacak olan veraset ilamının iptali davasında, iptali istenilen belgede hak sahibi olarak gösterilen kişilerin tamamının davada taraf olarak gösterilmesi gereklidir. Bu kişilerden dava açılmadan önce ölen varsa, onların tüm mirasçılarının da davada taraf olarak gösterilmesi gereklidir.

Veraset ilamı alma işleminin usulüne uygun ve doğru şekilde yapılması, hata olması durumunda mirasçılık belgesinin iptali davasının yürütülmesi hususları; hak kayıplarına uğranmaması için, titizlikle yürütülmesi ve mirasla ilgili mevzuata hakim olunmasını gerektiren konular olduğundan, miras alanında deneyimli bir avukatın hukuki yardımından yararlanılması önerilmektedir.